Δημοτικό Σχολείο Αγροκηπιάς

Στο πλαίσιο του μαθήματος της Αγωγής Υγείας τα παιδιά της Ε' και Στ' τάξης αξιοποίησαν τα μαρούλια από τον λαχανόκηπο του πράσινου χώρου, φτιάχνοντας σαλάτα. Πρόσθεσαν κι άλλα υλικά όπως αγγουράκια, ντοματίνια, πιπεριά, χαλούμι, φρυγανιές, λεμόνι και λάδι. Κατά τη διάρκεια του Ολοήμερου σχολείου δοκίμασαν την παρασκευή τους. 

Οι μαθητές/μαθήτριες υπολογίζουν το αποτέλεσμα μαθηματικών πράξεων πρόσθεσης με αριθμούς μέχρι το 20, μετρώντας τα λαχανικά που έχουν φυτευτεί στα παρτέρια του σχολικού κήπου.

Τα παιδιά της Α΄ τάξης παρατήρησαν κάθε παρτέρι και κατέγραψαν πόσα λαχανικά περιέχει. Για παράδειγμα, μέτρησαν πόσα είναι τα κόκκινα μαρούλια και πόσα τα πράσινα, και στη συνέχεια υπολόγισαν το άθροισμα.  Oι μαθηματικές προτάσεις καταγράφονταν στα πινακάκια τους.

Επιδιώκεται τα παιδιά να εξερευνήσουν τον κήπο και να εντοπίσουν διαφορετικά είδη εντόμων, τις συνήθειές τους και τον ρόλο τους στο οικοσύστημα. Χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες και εξερεύνησαν τον κήπο για να βρουν έντομα χωρίς να τα βλάψουν. Εντόπισαν τα βασικά τους χαρακτηριστικά όπως μέγεθος, αριθμός ποδιών, πού βρέθηκε. Κάθε ομάδα παρουσίασε ένα έντομο στα υπόλοιπα παιδιά και αναφέρθηκαν στην πιθανή λειτουργία τους στο οικοσύστημα  (π.χ. επικονίαση, αποδόμηση, τροφή άλλων ζώων). Οι παρατηρήσεις των παιδιών είναι σημαντικές για τις επόμενες κινήσεις που αφορούν στην κατασκευή ξενοδοχείου εντόμων που θα ενισχύσει την προστασία των εντόμων και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας στον σχολικό κήπο.

Η κάθε τάξη του σχολείου ανέλαβε συγκεκριμένους θεματικούς χώρους του κήπου για να καθαρίσει από αγριόχορτα, να εμπλουτίσει το χώμα των λεκάνων των φρουτόδεντρων, να απομακρύνει πευκοβελόνες από συγκεκριμένα σημεία, να μεταφέρει πέτρες για τον σχηματισμό λεκάνων και να ποτίσει τα παχύφυτα με τα ποτιστήρια. Το κάθε παιδί έχει το δικό του ζευγάρι γαντιών, το οποίο αξιοποιεί σε κάθε μας δράση περιποίησης του κήπου. Η διάρκεια της δράσης κράτησε ένα σαραντάλεπτο και το αποτέλεσμα ήταν εποικοδομητικό.

Σε συνεργασία με τη Σχολική Εφορεία, τον Σύνδεσμο Γονέων, ειδικούς επαγγελματίες όπως πολιτικό μηχανικό, χειριστές εκσκαφέων, εργοδηγό, οργανώθηκε η πρώτη ημερίδα την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2025 στον πράσινο χώρο του σχολείου. Οι εργασίες της ημερίδας βιντεοσκοπήθηκαν από συνεργείο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. 

Οι βασικές δράσεις που έγιναν κατά την ημερίδα ήταν οι ακόλουθες:

1.  Ομαλοποίηση φυτοχώματος και προετοιμασία χώρου για τοποθέτηση γεωυφάσματος 
2.  Τοποθέτηση πετρών για οριοθέτηση θεματικών χώρων και λασανιών
3. Τοποθέτηση πετρών για δημιουργία αναχώματος μέσα από κατασκευή τύπου gabion
4.  Κλάδεμα δέντρων
5.  Στερέωση παλετών στον τοίχο - φύτεμα δοχείων με παχύφυτα
6. Στύψιμο εσπεριδοειδών φρούτων και παραγωγή χυμού εσπεριδονάδας

Στην ημερίδα συμμετείχαν περίπου 60 άτομα.

https://youtu.be/pYnd-7edc0E?si=Xolbir_BcFn7RZpZ 

Μετά από πρόσκληση της Μονάδας Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη για συμμετοχή στη δημοσιογραφική διάσκεψη του προγράμματος "Πρασινίζω το σχολείο μου - Πρασινίζω τη γειτονιά μου", το σχολείο μας παρουσίασε επιγραμματικά τη διαδικασία σχεδιασμού του πράσινου χώρου με ιδιαίτερη έμφαση στην άμεση εμπλοκή των παιδιών σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Η παρουσίαση εμφανίζεται στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://www.canva.com/design/DAGVzKzV3vs/8o4LG8S9_cUfkzgkfWPigw/view?utm_content=DAGVzKzV3vs&utm_campaign=designshare&utm_medium=link&utm_source=editor

Τα παιδιά της Ε’ και Στ’ τάξης είναι πολύ εξοικειωμένα με τη χρήση της τεχνολογίας στη μαθησιακή διαδικασία. Για την αποτύπωση του χώρου και τη δημιουργία του πλάνου τοπιοτέχνησης κατέληξαν στην αξιοποίηση του βιντεοπαιχνιδιού Minecraft Education Edition, αφού προηγουμένως δοκίμασαν άλλα σχεδιαστικά προγράμματα χωρίς επιτυχία, όπως Tinkercad, SketchUp, Planner 5D, SmartDraw, Floorplanner. Χρησιμοποιώντας τους σχολικούς λογαριασμούς τους Microsoft 365, δημιούργησαν έναν κοινό κόσμο στον οποίο με τη χρήση ενός κωδικού συμμετοχής, εισέρχονταν ταυτόχρονα όλα τα παιδιά. Ένα παιδί κάθε φορά ανελάμβανε να κάνει καταμερισμό εργασίας, ώστε όλα τα παιδιά να συμμετέχουν στο χτίσιμο των χώρων. Σημαντικά εργαλεία για τη δημιουργία του πράσινου χώρου στο Minecraft ήταν η αρχική κάτοψη που δημιούργησαν σε συνδυασμό με την κάτοψη του χώρου από τον τοπογράφο. και τα σχέδια του πολιτικού μηχανικού. Χρειάστηκε πολλές φορές να χαλάσουν χώρους που έφτιαξαν και να τους ξαναφτιάξουν σύμφωνα με τις παρατηρήσεις τους και τους υπολογισμούς τους. Το κάθε μπλοκ του παιχνιδιού υπολογίζεται ως ένα τετραγωνικό μέτρο στην πραγματικότητα, κάτι που τους επέτρεψε να πλησιάσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό στις πραγματικές διαστάσεις του χώρου. Συνεργάστηκαν τόσο σε πρωινό όσο και σε απογευματινό χρόνο στον ίδιο κόσμο Minecraft, καταφέρνοντας να αποτυπώσουν τόσο τα υφιστάμενα είδη και χώρους όσο και τις εισηγήσεις τους για νέες προσθήκες στον πράσινο χώρο. Έπειτα τοποθετήθηκαν χαρακτήρες NPC στον κόσμο, για να δώσουν εξηγήσεις που αφορούσαν στις έντεκα θεματικές περιοχές. Η εξαγωγή του κόσμου έγινε με την καταγραφή της οθόνης κατά την περιήγηση στον χώρο.  Παρακάτω επισυνάπτεται το σχετικό βίντεο:

https://youtu.be/dV6gpK4JL6M 

Tα παιδιά της Γ’ και Δ’ τάξης αξιοποίησαν τις παρεμβάσεις και αλλαγές στον πράσινο χώρο, ετοιμάζοντας μια μακέτα. Αρχικά χρησιμοποίησαν την κάτοψη του χώρου με κλίμακα 1:100 για να δώσουν την περίμετρο του συνολικού χώρου. Έπειτα χώρισαν τον χώρο στις 11 θεματικές περιοχές, χρησιμοποιώντας διαφορετικό χρώμα ώστε να είναι ευδιάκριτοι. Στη συνέχεια μάζεψαν υλικά από τη φύση και κομμάτια από τα παιχνίδια τους τύπου playmobil, έφτιαξαν φυτά σε μικρογραφία με πλαστελίνη, έκοψαν ξυλάκια για να στήσουν κατασκευές. Τέλος, αξιοποίησαν τις περιγραφές των 11 θεματικών περιοχών που ετοίμασε η Ε’ και Στ’ στον κόσμο Minecraft και τις τοποθέτησαν ως επεξηγηματικά κείμενα γύρω από τη μακέτα.

https://youtu.be/Yrxr-x-QDkk?si=G182qG2yuQc9PYsT

Τα παιδιά επισκέφτηκαν και παρατήρησαν περβόλι με λαχανικά που βρίσκεται πλησίον του σχολείου. Αφού παρατήρησαν τα είδη των λαχανικών, τον τρόπο ποτίσματος, τη χρήση κοπριάς, την τοποθέτηση καλαμιών για υποστυλώματα φυτών, ετοίμασαν στη συνέχεια ερωτήσεις για τους αγρότες της γειτονιάς και συναντήθηκαν μαζί τους για να πάρουν τις απαντήσεις τους. 

Η ακριβής αποτύπωση του χώρου έγινε από επαγγελματίες τοπογράφους καταγράφοντας τα υψόμετρα του χώρου, τα υφιστάμενα δέντρα και κατασκευές στον χώρο. Η αποτύπωση αξιοποιήθηκε από τον συνεργάτη πολιτικό μηχανικό - τοπιοτέχνη, ώστε να προχωρήσει στα σχέδια του πράσινου χώρου λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες που κατέγραψαν τα παιδιά σε προηγούμενο στάδιο.

Έγινε συνεργασία με πολιτικό μηχανικό, ο οποίος σχεδιάζει και επιβλέπει έργα ανάπλασης (π.χ. οδός Κυριάκου Μάτση, οδός Τρικούπη, Πάρκο Τάφρου Νταβίλα κ.ά.) στον Δήμο Λευκωσίας. Συνέβαλε με εισηγήσεις για φυτεύσεις στις θεματικές περιοχές, έκανε τις επιμετρήσεις των υλικών και των κατασκευών. Πρόσφερε αφιλοκερδώς αρχιτεκτονικά σχέδια με τις αλλαγές και προσθήκες στον πράσινο χώρο του Δημοτικού Αγροκηπιάς.

Η παρουσία του προέδρου της κοινότητας και προέδρου της Σχολικής Εφορείας στο σχολείο μας είναι τακτική με άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση θεμάτων που προκύπτουν. Στην ειδική συνάντηση που είχε με τα παιδιά τέθηκαν ζητήματα όπως η χρήση του νερού για πότισμα του πράσινου χώρου, η αντιμετώπιση των τρωκτικών, η συντήρηση και φροντίδα του χώρου. Οι ερωτήσεις και απαντήσεις καταγράφηκαν όπως φαίνονται στον παραπάνω σύνδεσμο. Τα απορρέοντα από τη συνάντηση αξιοποιήθηκαν ώστε να παρθούν αποφάσεις τόσο για το σύστημα ποτίσματος όσο και για τις φυτεύσεις στον χώρο.  

https://padlet.com/dimagrokipialef/6-3-lgxfoyt570q89xg9 

Τα παιδιά εισηγήθηκαν τη δημιουργία κάτοψης του χώρου, έτσι ώστε να μπορούν να υπολογίσουν, όσο το δυνατόν πιο κοντά στις πραγματικές διαστάσεις, τα υφιστάμενα είδη, τις θεματικές περιοχές, τις κατασκευές, τις νέες φυτεύσεις. Με τη χρήση της μετροταινίας κατέγραψαν τις διαστάσεις της περιμέτρου του χώρου και ετοιμάστηκε η πρώτη κάτοψη του χώρου. Εντόπισαν αρκετές λεπτομέρειες που δεν συμπεριέλαβαν στην κάτοψη και για αυτό χρειάστηκε να παρατηρήσουν αρκετές φορές τον χώρο.

Στη συνέχεια έγινε επαγγελματική αποτύπωση του χώρου από τοπογράφο, όπου περιλήφθηκαν με ακρίβεια τα υφιστάμενα είδη και οι διαστάσεις του χώρου. Αξιοποιήθηκε η δεύτερη κάτοψη του χώρου, έτσι ώστε να υπολογιστούν από τα παιδιά με περισσότερη ακρίβεια το εμβαδά των θεματικών περιοχων, η τοποθέτηση των νέων φυτεύσεων, οι αποστάσεις των ξύλινων παρτεριών του λαχανόκηπου. Σημαντική ήταν η πρακτική εφαρμογή της κλίμακας 1:200, κάτι το οποίο συνέπεσε με τη διδασκαλία του αντίστοιχου θέματος στα Μαθηματικά Στ’.  

https://padlet.com/dimagrokipialef/5-alyov2yezmcic0sd

Μέσα από τις συναντήσεις με ειδικούς, όπως η περίπτωση ενός κηπουρού - γονιού του σχολείου, τα παιδιά παρουσιάζουν το όραμά τους για τη δημιουργία του πράσινου χώρου, ετοιμάζουν ερωτήσεις, κρατούν σημειώσεις και διατυπώνουν νέα ερωτήματα, αναζητώντας επιπρόσθετες πληροφορίες. 

Παρουσιάσαμε στον κηπουρό τους έντεκα θεματικούς χώρους και το σκεπτικό γύρω από τις παρεμβάσεις που θα κάνουμε. Έβαλε προβληματισμούς για τις φυτεύσεις των αναρριχητικών φυτών στη νότια πλευρά του σχολείου μας, αναφέροντας πώς πιθανόν να μαζεύονται τρωκτικά στα φυτά αυτά, διότι θα υπάρχει δροσιά και πυκνό φύλλωμα. Αυτό μας προβλημάτισε και προχωρήσαμε σε επόμενη συνάντηση με τον κοινοτάρχη, για να του υποβάλουμε τις ανησυχίες μας.

Αιτηθήκαμε μέσω επιστολής στο Τμήμα Γεωργίας συνάντηση με γεωπόνο. Κατά την επίσκεψή του μίλησε στα παιδιά για την αξία και σημασία των βοτάνων και αρωματικών φυτών. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να αγγίξουν και να μυρίσουν όλα τα δείγματα φυτών που έφερε ο γεωπόνος στο σχολείο μας. Προετοίμασαν και ανακοίνωσαν ερωτήσεις στον ειδικό. Όλες οι απαντήσεις είναι καταγραμμένες στον παραπάνω σύνδεσμο. Δόθηκε χρόνος για συμπληρωματικές ερωτήσεις από τα παιδιά. Στη συνέχεια επισκέφτηκε επί τόπου τον προτεινόμενο πράσινο χώρο, ώστε να κάνει τις εισηγήσεις του.  

https://padlet.com/dimagrokipialef/6-1-2cw962o53moahdl2 

Αφού τα παιδιά κατέγραψαν τα είδη των φυτών που προϋπήρχαν στον προτεινόμενο χώρο, χρησιμοποιώντας όπου χρειαζόταν την εφαρμογή Google Lens, προχώρησαν στη μελέτη δέντρων και θάμνων που είναι κατάλληλα για τη δημιουργία κυπριακού κήπου. Τα παιδιά επανέρχονται σε αυτό το στάδιο μετά από τις εισηγήσεις των ειδικών για την επιλογή των φυτών. 

https://padlet.com/dimagrokipialef/4-fpw08ky3wdxbw2d3 

Περισσότερα παιδιά εμπλέκονται στη διαδικασία και δημιουργούνται ομάδες εργασίας για τον τρόπο μεταμόρφωσης των θεματικών του πράσινου χώρου. Η κάθε υποομάδα αναλαμβάνει να καταγράψει το τι υπάρχει στον χώρο που έχει αναλάβει, να αναφέρει τη νέα ή βελτιωμένη χρήση του και τέλος να μιλήσει για τις παρεμβάσεις στον χώρο. 

Η συνεργασία μας με επαγγελματία ξύλινων κατασκευών ξεκίνησε με έργα που έγιναν στη σχολική αυλή. Κατά την επίσκεψή του τα παιδιά του παρουσίασαν τους θεματικούς χώρους που περιλάμβαναν ξύλινες κατασκευές. Μέσα από τη συνομιλία μαζί του έγιναν διορθωτικές κινήσεις στον σχεδιασμό των ξύλινων κατασκευών έτσι ώστε να δοθούν οι βέλτιστες και πιο οικονομικές προτάσεις κατασκευών. Οι ερωτήσεις και απορίες των παιδιών καταγράφονται και επεξεργάζονται κατά τη δημιουργία του πλάνου τοπιοτέχνησης. 

Τα παιδιά της Ε’ και Στ’ επισκέπτονται τον χώρο αρκετές φορές. Εντοπίζουν τις ελλείψεις του χώρου μέσα από ομαδική δουλειά και προτείνουν αλλαγές που να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους. Το κάθε παιδί εξειδικεύεται σε κάποια θεματική του χώρου και καταγράφει τις ιδέες του.

https://padlet.com/dimagrokipialef/2-nqq4n14x4bnohjlp 

Τα παιδιά μελετούν την κάτοψη του σχολείου μέσα από αεροφωτογραφία της Google Earth και εντοπίζουν χώρους που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε πράσινους χώρους. Προτείνουν, αποκλείουν, επιχειρηματολογούν και καταλήγουν μέσα από εποικοδομητικό διάλογο στην επιλογή ενός χώρου. Περισσότερες λεπτομέρειες της διαδικασίας υπάρχουν στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://padlet.com/dimagrokipialef/1-dbej7ffhkw6h71f8