Νηπιαγωγείο Πάφου Η΄ -Αναβαργός

Φτιάξαμε μια κουζινούλα/πάγκο εργασίας με βρύση έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν ελεύθερα να φτιάχνουν διάφορα πράγματα με πηλό, να παρατηρούν τη σχέση του χώματος με το νερό. Η κουζινούλα είναι φτιαγμένη με τρόπο που να ενισχύει την αλληλεπίδραση των παιδιών αφού μπορούν να έχουν οπτική επαφή μεταξύ τους από όλα τα σημεία. Έχει υπόγειο λάστιχο όπου οδηγεί όλο το νερό που χρησιμοποιείται στα φυτά.

Λειτουργοί της Μονάδας Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη εφάρμοσαν με τα παιδιά δραστηριότητες σε σχέση με τα έντομα, στα πλαίσια του προγράμματος Αειφόρος ανάπτυξη, αξιοποιώντας και το χώρο φύσης που φτιάξαμε για εντοπισμό εντόμων.

Τα παιδιά πήραν την πρωτοβουλία να μεταμορφωθούν σε δεινόσαυρους χρησιμοποιώντας υφάσματα και ρολά. Συζήτησαν μεταξύ τους πώς είναι οι δεινόσαυροι: πώς περπατούσαν, πώς ήταν η φωνή τους, τι έτρωγαν, πού κρύβονταν. Επέλεξαν το "βραχώδες" μέρος του κήπου μας όπου υπάρχουν  διάφορες υψομετρικές διαφορές και άρχισαν να δραματοποιούν αυτά που συμφώνησαν. 

Με βάση τις εμπειρίες που τα παιδα απέκτησαν στο χώρο φύσης του σχολείου, ετοιμάσαμε σχετική τελική γιορτή με θέμα προστασία της φύσης.

Τα παιδιά, αξιοποιώντας διάφορα στοιχεία της φύσης, έφτιαξαν ένα εστιατόριο. Το εστιατόριο διέθετε ταμπέλα, είσοδο, μενού και καθίσματα. Σέρβιραν διάφορα φαγητά και ποτά που έβρισκαν στη φύση.

Υπήρχε στο χώρο ένα σημείο το οποίο έδινε την αίσθηση ότι είναι κρυφό. Σε αυτό το μέρος συχνά πήγαιναν τα παιδιά και έφτιαχναν φίλτρα, φαγητά κλπ. Στο σημείο αυτό φτιάξαμε παγκάκι με μετέπειτα στόχο να μπει ένα ραφάκι για να λειτουργεί ως χώρος βιβλιοθήκης.

Ο Γεωπόνος επισκέφθηκε το σχολείο μας. Γνωρίσαμε το επάγγελμα του, μας μίλησε για τους εχθρούς των δέντρων και τι μπορούμε να κάνουμε για να τα προστατεύσουμε

Αφού τα παιδιά μελέτησαν τις προηγούμενες μέρες διάφορες φωλιές - ξενοδοχεία εντόμων- και έφτιαξαν τα αρχιτεκτονικά τους σχέδια, έφτιαξαν τα δικά τους ξενοδοχεία και τα τοποθέτησαν σε απόμερα μέρη της φύσης μας για να έρχονται τα έντομα

Τα παιδιά εκδήλωσαν την ενδόμυχη ανάγκη του ανθρώπου να φτιάχνει σπίτια, καταφύγια, κρησφύγετα και να βρίσκει ασφάλεια σε αυτά. Χρησιμοποίησαν διάφορα υλικά όπως ξύλα, πέτρες, φύλλα υφάσματα και πηλό που έφτιαξαν οι ίδιοι/ίδιες, για να φτιάξουν τα δικά τους σπίτια. Σε ένα από αυτά, τοποθέτησαν ψηλά μια κουκουβάγια, την οποία είχαν φτιάξει σε προηγούμενη δραστηριότητα, ώστε να τους προστατεύει από τα τρωκτικά.

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα, παρατήρησαν την υφή και τη στατικότητα των υλικών, μελέτησαν τον χώρο και συνειδητοποίησαν ότι τα δέντρα προσφέρουν φυσική προστασία στα σπίτια. Έτσι, αποφάσισαν πως είναι καλύτερα να κατασκευάζονται κοντά σε αυτά.

Τα παιδιά δημιούργησαν στη φύση χώρο αυτοσχέδιας θεατρικής σκηνής όπου έκαναν παραστάσεις με θέμα το δάσος.

Τα παιδιά ανακαλύπτουν πώς να φτιάξουν πηλό. Μετρούν την ποσότητα χώματος και νερού έτσι ώστε να έχουν τη σύσταση που θέλουν. Χρησιμοποιούν τον πηλό ως γόμα και με αυτόν στολίζουν τον κορμό ενός δέντρου. 

Αφού είδαμε παραδείγματα ξενοδοχείων εντόμων τα παιδιά στις ομάδες συζήτησαν και σχεδίασαν το δικό τους ξενοδοχείο και βρήκαν τα υλικά που θα χρειάζονταν. Έγιναν μικροί αρχιτέκτονες για έντομα.

Συζητήσαμε με τα παιδιά για τις ομορφιές της φύσης, για τα μοτίβα που υπάρχουν, τα χρώματα, τα σχήματα. Τα παιδιά έφτιαξαν τα δικά τους έργα τέχνης με υλικά της φύσης και υφάσματα. 

Τον χώρο πράσινου του σχολείου μας επισκέφθηκε ένας γεωπόνος ο οποίος μίλησε στα παιδιά για το επάγγελμα του. Εξήγησε στα παιδιά ότι ήρθε στον χώρο μας για να παρατηρήσει τα φυτά μας και για να  μας εισηγηθεί πως να τα φροντίζουμε. Σε συνεργασία με τον Ντίνο ο οποίος είναι ο υπεύθυνος διαμόρφωσης του χώρου πράσινου του σχολείου μας, μας εξήγησαν πως λειτουργεί το αυτόματο πότισμα. 

Τα παιδιά παρατήρησαν ότι διάφορα στοιχεία της φύσης έχουν πάνω τους μοτίβα. Σαλιγκάρια, φύλλα, κουκουνάρια. Πήραν λοιπόν την πρωτοβουλία να φτιάξουν δικά τους μοτίβα αφού πρώτα σύλλεξαν τα διάφορα υλικά που ήθελαν και τα ομαδοποίησαν βάση των χαρακτηριστικών τους.

Παρουσιάσαμε στους γονείς το έργο που κάναμε μέχρι τώρα και παίξαμε στη φύση ελεύθερα και δομημένα παιχνίδια.

Παρουσιάσαμε δειγματικό μάθημα σχετικά με το ελεύθερο και δομημένο παιχνίδι. Το θέμας μας ήταν ο χώρος φύσης του σχολείου μας(πρότζεκτ). Το δειγματικό μάθημα παρακολούθησαν συνάδελφοι από την Πάφο και οι γονείς των παιδιών της τάξης μια άλλη ημέρα. 

Παρατηρήσαμε τα ακόλουθα στοιχεία της φύσης: πέτρες, ξύλα και κουκουνάρια. Με αυτά τα παιδιά προσπάθησαν να φτιάξουν πύργους. Παρατήρησαν την υφή των διαφόρων αυτών αντικειμένων, το βάρος το σχήμα και τη στατικότητά τους. Παρατήρησαν ότι κάποιες πέτρες είναι ζεστές και κάποιες κρύες εξηγώντας ότι οι ζεστές ζεστάθηκαν λόγω του ήλιου ενώ στη σκιά είναι πιο δροσερά. Συζητήσαμε για τον ήλιο πώς μας ζεσταίνει, τη σημασία του για τα δέντρα, τα φυτά και τον άνθρωπο. 

Ο δασονόμος επισκέφθηκε το σχολείο μας και μας μίλησε για τη χλωρίδα και την πανίδα της Κύπρου και τι μπορούμε να κάνουμε έτσι ώστε να την προστατεύσουμε. Μας μίλησε για τις τερατσιές που έχουμε στην αυλή μας και για τη σημασία να φυτεύουμε ενδημικά φυτά.

Παιδιά τάξης του σχολείου μας φύτεψαν μοσχεύματα ροδιάς για να μεγαλώσουν και να γίνουν ροδιές που θα φυτευτούν στο χώρο φύσης τους σχολείου μας όπως και στους κήπους και στα χωράφια τους. Τα παιδιά είδαν τη διαδικασία δημιουργίας μοσχευμάτων: πως από ένα μεγάλο κλαδί μπορούν να δημιουργηθούν πολλά μοσχεύματα. Μιλήσαμε για μεγέθη: αυτό το μόσχευμα είναι πολύ μικρό, αυτό είναι πολύ μακρύ και δεν θα πιάσει. Ένα πολύ χοντρό μόσχευμα επίσης δεν θα πιάσει. Τα μετρήσαμε. Γράψαμε τα ονόματα των παιδιών σε χαρτότελα και τα κολλήσαμε σε γλαστράκια. Τα ποτίζουμε καθημερινά και βλέπουμε να βγαίνουν μικρά κλαδάκια και αργά αργά να μεγαλώνουν. 

Η φύτευση έγινε σε 2 περιόδους, το Χειμώνα και την άνοιξη. 

Συνολικά φυτέψαμε 205 φυτά διαφόρων ειδών.

Καλωσορίσαμε και γνωρίσαμε τα φυτά που θα φυτευτούν στο σχολείο μας. Μιλήσαμε για τη φροντίδα που χρειάζονται και τα ωφέλη που μας προσφέρουν. Παρατηρήσαμε πως όλα αυτά τα φυτά μαζί έδιναν μια διαφορετική αίσθηση στο χώρο. Τα παιδιά μίλησαν για ηρεμία, χαλάρωση, δροσιά, ομορφιά. Εξηγήσαμε πως για να μπορούμε να απολαμβάνουμε όλα αυτά τα δώρα από τα τα φυτά θα πρέπει και εμείς να τους προσφέρουμε αγάπη. Συζητήσαμε για το πώς μπορούμε να προσφέρουμε αγάπη στα φυτά. Φτιάξαμε αυτοσχέδιο τραγούδι και τραγουδήσαμε στα φυτά. Είδαμε επίσης το χώμα το οποίο περιείχε μέσα κοπριά και πώς αυτό θα μας βοηθήσει το φύτεμα και πώς βοηθά τα φυτά.

Όλα τα παιδιά του σχολείου βοήθησαν τον κηπουρό να καλύψουμε όλο το χώρο με το woodchip που αγοράσαμε. Ο κηπουρός εξήγησε στα παιδιά τη σημασία του woodchip για το έδαφος και πού το βρίσκουμε. Συγκρίναμε το woodchip που αγοράσαμε με αυτό που φτιάξαμε με  τα δικά μας κλαδέματα ελιάς και τερατσιάς. 

Η διαδικασία τοποθέτησης του woodchip σε όλο το χώρο διήρκησε δυο μέρες

Ο κηπουρός μας έδειξε το κόμποστ το οποίο περιέχει φύκια της θάλασσας, χώμα, κοπριά. Γνωρίσαμε το θρηματιστή με τον οποίο φτιάξαμε δικό μας woodchip αξιοποιώντας τα κλαδέματά μας. 

Στις 13 Ιαννουαρίου ήρθαν στο σχολείο μας οι κηπουροί. Γνώρίστηκαν με τα παιδιά, τους μίλησαν για το επάγγελμά τους και άρχισε ο καθαρισμός του χώρου από παλιά λάστιχα, κοφτερές πέτρες, πλαστικά λάστιχα, άχρηστη ξυλεία κλπ. Η διαδικασία του καθαρίσματος, ξεχορτίσματος και κλαδέματος διήρκησε 3 μέρες

Γνωρίσαμε τα διάφορα είδη εργαλείων κηπουρικής τα οποία δοκιμάσαμε και παρατηρήσαμε ότι κάνουν ενδιαφέρον ήχους. Τα αξιοποιήσαμε και φτιάξαμε μουσική. 

Χώρος φύσης του σχολείου μας και διατροφή. Θα μπορούσαμε να τρώμε από το χώρο φύσης του σχολείου μας; Θα μπορούσαμε. Προς το παρόν μπορούμε να φάμε χαρούπια, μυρσίνια και μελλοντικά μήλα από τη μηλιά μας. Μιλήσαμε για τις επεξεργασμένες και τις φυσικές τροφές που δεν θα υποστούν καμιά επεξεργασία και που μπορούμε να φάμε κατ’ ευθείαν από τη φύση. Βάλαμε στόχο να τρώμε όσο πιο υγιεινά μπορούμε γιατί τα φρούτα αγαπούμε. Για αυτό και τα παιδιά αποφάσισαν να προσφέρουν τις πιο γευστικές και δυναμωτικές τούρτες στα γενέθλια τους. Τούρτες από φρούτα!

Από την αρχή της χρονιάς τάξεις του σχολείου μας μαζεύουν φλούδες και φαγωμένα φρούτα καθημερινά σε καλαθάκι και τα παραδίδουν σε άτομο από το σχολείο μας που τα χρησιμοποιεί για να ταΐσει τις κατσίκες της φάρμας του. 

Στην αρχή της χρονιάς όλες οι τάξεις του σχολείου μας είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις κατσικούλες που επισκέφθηκαν το σχολείο μας για μια ολόκληρη ημέρα, να μάθουν πράγματα για αυτές  και να ευαισθητοποιηθούν για τα ζώα της φάρμας τα οποία μας παρέχουν τροφή. Τις πήραμε περίπατο στο χώρο φύσης και ανακαλύψαμε τι τρώνε και τι δεν τρώνε. Ειπαμε πως ολόκληρη η φύση/και ο χώρος φύσης του σχολείου μας θα μπορούσε να είναι το σπίτι τους.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία τα παιδιά μαθαίνουν να γίνονται υπεύθυνα αφού πρέπει να παραδώσουν το καλαθάκι, να το πλένουν και να το επιστρέψουν σε κάθε τάξη. Μαθαίνουν επίσης ότι αυτό που για εμάς είναι άχρηστο μπορεί να αποτελέσει τροφή για κάποιον άλλο οργανισμό. Ότι επίσης ο χώρος φύσης του σχολέιου μας περιέχει τροφή για φυτοφάγα ζώα. 

Τώρα περιμένουμε να ωριμάσουν τα τεράτσια που βρίκονται στα δέντρα του χώρου φύσης για να τα μαζέψουμε για τις κατσικούλες που πια έχουν μεγαλώσει.